Δευτέρα 6 Μαΐου 2013

Κάλαντα του Πάσχα (Ρουσάλια) και άλλα...

     Μετά την Ανάσταση το ελληνικό γένος γιορτάζει με χορούς και τραγούδια το χαρμόσυνο μήνυμα, σε χοροστάσια στα προαύλια εκκλησιών ή σε πλατείες χωριών με πρωτοχορευτή τον παπά του χωριού σε αρκετές περιπτώσεις.

Πασχαλινό γλέντι 'Το Αλάτι της γης", ΕΤ1
      


Στα Μέγαρα ένα ακόμα ανδρικό αγερμικό έθιμο, κάλαντα τρόπον τινά, παραδίδεται μέχρι σήμερα, τα Ρουσάλια. Από τη ρωμαϊκή εορτή Rosalia, των ρόδων προς τιμήν των νεκρών, οι Βυζαντινοί προσάρμοσαν την εορτή. Σε μερικές περιοχές της πατρίδας μας ακόμα και σήμερα τα Ρουσάλια συνδέονται με το ψυχοσάββατο προ της Πεντηκοστής. Στα Μέγαρα ωστόσο τη Δευτέρα του Πάσχα ομάδες ανδρών τραγουδούν και χορεύουν με λουλουδένιο σταυρό (ενίοτε και κόκκινη σημαία) στα χέρια του πρωτοχορευτή και ένα καλάθι για τα κόκκινα αυγά και τις προσφορές προς τους καλαντιστές με αυτά τα λόγια:
Έργο Θωμά Μώλου Ρουσάλια, λεύκωμα Λαογραφικά των Μεγάρων, Πολιτιστικός Σύλλογος Θέογνις 1993

Καλώς σ΄ήβραμε αφέντη,  άρχοντά μου τσε λεβέντη
Να στα πούμε τα Ρουσάλια    πέστε τα βρε παλληκάρια  
να στα πούμε σένα πρώτα     που σε ηύραμε στην πόρτα  
τσαι έξ υστέρου της τσυράς μας     τσαι της ρούσοπέρδικάς μας.
Κάτω σ’ ένα περιβόλι     δάφνη και μηλιά μαλώνει.
δαφνης πήρα ‘γω κλωνάρι     να το πάρει το ποτάμι,  
να με πάει δύση-δύση      κάτω στη γυαλένια βρύση  
όπου πλένουν Όβροπούλες    σκάματίζουν Τούρκοπούλες.  
Πάνω κάτω η τσυρά μας     να μας δώσεις τον παρά μας.
Βάλ’ το δεξί σου χέρι     μες την αργυρή σου τσέπη,  
βγάλτοτο κοσιπεντάρι    δώσ’το του σαχανατάρη,  
να μας πει Χριστός Ανέστη    που ετάφη τσαι Ανέστη  
να σας πούμε πόλλους χρόνους    και ευτυχισμένους όλους.


Την Τρίτη μέρα του Πάσχα οι γυναίκες πλέον παίρνουν σειρά και  χορεύουν τον τελετουργικό χορό της Τράτας. Σπολλάτη, δηλαδή Εις έτη πολλά- κυρίως, όμως, καλά...

Τράτα, Μεγάρα 1907 (Βιβλιοθήκη Κογκρέσου ΗΠΑ)




Δεν υπάρχουν σχόλια: