Τρίτη 7 Μαΐου 2013

Λαμπροτρίτη - Καγκελευτός Ιερισσού - γιορτή 25ης Μαρτίου 2013

             Άλλο ένα έθιμο σε ανοιχτό χοροστάσι, στου Μαυρονιού τ' αλώνι στην Ιερισσό, που φέτος βίσκεται στην επικαιρότητα λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων σε σχέδια εξόρυξης χρυσού στην περιοχή. Το 1821, μετά την ατυχή έκβαση της επανάστασης στη Χαλκιδική, ο Σιντικ Γιουσούφ Μπέη ανάγκασε τους Ιερισσιώτες- πάνω από 400 άτομα- να μπουν στη σειρά στο αλώνι και -κατά παράδοση- χορεύοντας να περάσουν από τις χατζάρες των στρατιωτών. Προς τιμήν των σφαγιασθέντων κατοίκων έκτοτε χορεύεται κάθε Λαμπροτρίτη στο ίδιο αλώνι από όλους τους κατοίκους ο Καγκελευτός χορός: πιάνονται όλοι θηλυκωτά, συνήθως πρώτα οι ιερείς, άντρες, γυναίκες, παιδιά και από τους δύο πρώτους σχηματίζεται καμάρα κάτω από την οποία περνούν όλοι οι χορευτές, όπως άλλοτε πέρασαν από τις οθωμανικές χατζάρες (υπάρχει και μια εκδοχή ότι ο χορός αφορά γεγονότα της επανάστασης του 1854). Το υπέροχο σε ρυθμό τραγούδι είναι αυτό, οι στίχοι είναι αλληγορικοί:

          Φέτος ανέλαβα τη γιορτή της 25ης Μαρτίου 1821, την οποία ετοιμάσαμε με τα παιδιά μου της Α΄ γυμνασίου. Υπήρξαν διάφορα -φαιδρά και ανάξια λόγου τελικά- προσκόμματα, αλλά νομίζω ότι η διαδικασία και το αποτέλεσμα ήταν αξιοπρεπέστατα και (από τα σχόλια που ακούσαμε) συγκινητικά, αν και εμείς πιστεύουμε ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε και κάτι ακόμα καλύτερο (οργανωτικά). Η εκδήλωση έγινε σε μια ωραία και άνετη αίθουσα που μας παραχώρησε ο Δήμος μας.

 
             Παρουσιάσαμε ένα διάγραμμα της επανάστασης από το το 1453 μέχρι τη δολοφονία Καποδίστρια, με αναφορά στις συνθήκες ζωής των υπόδουλων, τις εξεγέρσεις τους, την επανάσταση στη Μολδοβλαχία, τις κορυφαίες στιγμές του Αγώνα του 1821, τα πρόσωπα, τα ολοκαυτώματα και, τέλος, την τραγική τύχη πολλών αγωνιστών μετά τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού κράτους, το οποίο άφησε πολλούς αλύτρωτους πληθυσμούς εκτός. Μάθημα ιστορίας με άγνωστες πτυχές σε πολλούς, ένα δομημένο θέαμα όχι όπως οι συνηθισμένες γιορτές, με χορευτικά, αυθεντικά κείμενα της εποχής και χρονικό ενσωματωμένα σε κορμό κειμένου, διανθισμένο με πολλές διαφάνειες. Ένας από αυτούς τους χορούς ήταν και ο Καγκελευτός. 


                      Και από το σημείο αυτό να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους μαθητές που με υπευθυνότητα, σοβαρότητα, αλλά και αυτοπεποίθηση αγκάλιασαν την πρόταση και υλοποίησαν υποδειγματικά όσα σκέφτηκα. Ήμουν σίγουρη για τα παιδιά που διάλεξα, αλλά και πάλι ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Και του χρόνου, και καλύτερα...

Δεν υπάρχουν σχόλια: