Καλό μήνα (καλή πρωτοχρονιά!)

       Αρχή εκκλησιαστικού έτους η 1η Σεπτεμβρίου, αρχή Ινδίκτου, αρχή του ενιαυτού (= έτους), αφιερωμένη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο περιβάλλον. Η Ινδικτιών ή Ίνδικτος (indictio) καθιερώθηκε από τους Ρωμαίους ως δεκαπενταετής περίοδος σχετική με τη φορολόγηση (και απογραφή), υιοθετήκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο, καθιερώθηκε δε ως επίσημη βυζαντινή ημερολογιακή ρύθμιση από τον Ιουστινιανό (537). Ξεκινά το 7ο (ζ') έτος της Ινδικτιώνος. Η Εκκλησία μας ψάλλει ειδική ακολουθία για εκζήτηση θείου ελέους, βοηθείας, ευλογίας, καλής καρποφορίας για τη νέα χρονιά... 

δια χειρός Βαμπούλη (πηγή) : η μέρα και νύχτα, οι τέσσερ(ε)ις εποχές, 
οι δώδεκα μήνες (και ο ζωδιακός κύκλος)

Ἀπολυτίκιον τῆς Ἰνδίκτου

Ἦχος β᾿

Ὁ πάσης δημιουργὸς τῆς κτίσεως, ὁ καιροὺς καὶ χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ θέμενος, εὐλόγησον τὸν στέφανον 
τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου Κύριε, 

φυλάττων ἐν εἰρήνῃ τοὺς Βασιλεῖς καὶ τὴν πόλιν σου,
πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, καὶ σῶσον ἡμᾶς.

 

Κάθισμα τῆς Ἰνδίκτου

Ἦχος πλ. δ᾿

Ὁ καιροὺς καρποφόρους καὶ ὑετούς, οὐρανόθεν παρέχων τοῖς ἐπὶ γῆς, 

καὶ νῦν προσδεχόμενος, τὰς αἰτήσεις τῶν δούλων σου, 
ἀπὸ πάσης λύτρωσαι, ἀνάγκης τὴν πόλιν σου, 
οἱ οἰκτιρμοὶ καὶ γάρ σου, εἰς πάντα τὰ ἔργα σου. 

Ὅθεν τὰς εἰσόδους, εὐλογῶν καὶ ἐξόδους, τὰ ἔργα κατεύθυνον 
ἐφ᾿ ἡμᾶς τῶν χειρῶν ἡμῶν, καὶ πταισμάτων τὴν ἄφεσιν, 
δώρησαι ἡμῖν ὁ Θεός· σὺ γὰρ ἐξ οὐκ ὄντων τὰ σύμπαντα, 
ὡς δυνατὸς εἰς τὸ εἶναι παρήγαγες.

Ἦχος β᾿

Ὁ ἐν σοφίᾳ τὰ πάντα δημιουργήσας, προαιώνιε Λόγε τοῦ Πατρός, 

καὶ τὴν σύμπασαν κτίσιν παντοδυνάμῳ σου λόγῳ συστησάμενος, 

εὐλόγησον τὸν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητός σου, 

καὶ τὰς αἱρέσεις κατάβαλε, διὰ τῆς Θεοτόκου, ὡς ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος. 

(πηγή)

       Η 1η Σεπτεμβρίου επιλέχθηκε και για το λόγο ότι παλαιότερα οι άνθρωποι ξεκινούσαν το νέο έτος την 23η Σεπτεμβρίου, μετά τη φθινοπωρινή ισημερία. Η δεκαπενταετής περιοδικότητα σχετίζεται σύμφωνα με τον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη με τις ηλικιακές φάσεις του ανθρώπου (15 εφηβεία, 30 ωριμότητα, 45 μέση ηλικία κλπ.!).
Το ενδιαφέρον είναι ότι στο λαϊκό καλαντάρι η 31η Αυγούστου ονομάζεται "κλειδοχρονιά" σε πολλές περιοχές της χώρας μας, αφού τελειώνει ο χρόνος και αρχίζει νέος ετήσιος κύκλος την 1η Σεπτεμβρίου, η αρχιχρονιά ! Μια κουραστική εργασία αγροτική, αλλά και πανηγύρι ταυτόχρονα, είναι ο τρύγος (θέρος, τρύγος, πόλεμος !).

Χαρακτικό Αγ. Αστεριάδη

       Έβδομος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου (septem = 7), τρυγητής και σταυρίτης (Ύψωση Σταυρού στις 14).
       Επίσης, αρχή ακαδημαϊκού και σχολικού έτους (λόγω Κυριακής φέτος, τα σχολεία ανοίγουν αύριο...χμ...ουδέν σχόλιον!!!). Καλή μας χρονιά!

εικονογράφηση Γ. Μανουσάκη
για το Αναγνωστικό Β΄ δημοτικού (1954-55)