Καβαφικό όστρακο

Εγώ φοβούμενος τα τετριμμένα

πολλούς μου λόγους αποσιωπώ

 (1892, κρυμμένο)

Επίφαση

Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης (1928)

Άρεσε γενικώς στην Αλεξάνδρεια,

τες δέκα μέρες που διέμεινεν αυτού,

ο ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης

Αριστομένης, υιός του Μενελάου.

Ως τ' όνομά του, κ' η περιβολή, κοσμίως, ελληνική.

Δέχονταν ευχαρίστως τες τιμές, αλλά

δεν τες επιζητούσεν· ήταν μετριόφρων.

Αγόραζε βιβλία ελληνικά,

ιδίως ιστορικά και φιλοσοφικά.

Προ πάντων δε άνθρωπος λιγομίλητος.

Θάταν βαθύς στες σκέψεις, διεδίδετο,

κ' οι τέτοιοι τόχουν φυσικό να μη μιλούν πολλά.

Μήτε βαθύς στες σκέψεις ήταν, μήτε τίποτε.

Ένας τυχαίος, αστείος άνθρωπος.

Πήρε όνομα ελληνικό, ντύθηκε σαν τους Έλληνας,

έμαθ' επάνω, κάτω σαν τους Έλληνας να φέρεται·

κ' έτρεμεν η ψυχή του μη τυχόν

χαλάσει την καλούτσικην εντύπωσι

μιλώντας με βαρβαρισμούς δεινούς τα ελληνικά,

κ' οι Αλεξανδρινοί τον πάρουν στο ψιλό,

ως είναι το συνήθειο τους, οι απαίσιοι.

Γι' αυτό και περιορίζονταν σε λίγες λέξεις,

προσέχοντας με δέος τες κλίσεις και την προφορά·

κ' έπληττεν ουκ ολίγον έχοντας

κουβέντες στοιβαγμένες μέσα του.

Καβάφης - Bruges (Φλάνδρα/Βέλγιο)

καμπαναριό (Belfort) της Bruges
 4-12-2010

Vulnerant Omnes, Ultima Necat 

       (1893, αποκηρυγμένο)

Της Βρούγκου η μητρόπολις, ην πάλαι είχε κτίσει
δουξ Φλαμανδός τις ισχυρός και αφειδώς προικίσει,
έχει εν ωρολόγιον με αργυρούς πυλώνας
όπερ δεικνύει τον καιρόν από πολλούς αιώνας.


Είπε το Ωρολόγιον· «Είν' η ζωή μου κρύα
            και άχρους, και σκληρά.
Είναι ομοία δι' εμέ πάσα της γης ημέρα.
Παρασκευή και Σάββατον, Κυριακή, Δευτέρα,
δεν έχουσι διαφοράν. Ζω - χωρίς να ελπίζω.
Η μόνη διασκέδασις, η μόνη ποικιλία
είναι, εν τη μοιραία μου, πικρά μονοτονία,
            του κόσμου η φθορά.
Ότε τους δείκτας μου νωθρώς, εν μαρασμώ γυρίζω
μοι φανερώνεται παντός γηίνου η απάτη.
Τέλος και πτώσις πανταχού. Ατρύτου πάλης κρότοι,
στόνοι βομβούσι πέριξ μου - και συμπεραίνω ότι
Πληγώνει πάσα ώρα μου· φονεύει η εσχάτη.»

Ήκουσεν ο Αρχιερεύς τον λόγον τον αυθάδη
και είπεν· «Ωρολόγιον, η γλώσσ' αυτή απάδει
εις την εκκλησιαστικήν και υψηλήν σειράν σου.
Τοιαύτη σκέψις πονηρά εις την διάνοιάν σου
πόθεν εισήλθεν; ω μωρά, αιρετική ιδέα!
            Το πνεύμα σου μ' αχλύν
πυκνήν θα περιέβαλε πολύχρονος ανία.
            Άλλην αποστολήν
εκ του Κυρίου, των ωρών έλαβεν η χορεία.
Εκάστη αναζωπυρεί· γεννά η τελευταία.»

[πρωτόλειο ποίημα, με γλώσσα δύσκαμπτη, καθαρεύουσα ξύλινη που εγκλωβίζει το θέμα/νόημα, ομοιοκαταληξία, καβάφειο ύφος αδιαμόρφωτο ακόμα]

Συνθήκες

         Στις 28 Ιουλίου 1920 (με το παλαιό ημερολόγιο στην Ελλάδα, 10 Αυγούστου για την υπόλοιπη Ευρώπη)  υπογράφηκε στο δημαρχιακό μέγαρο των Σεβρών, νοτιοδυτικό προάστιο του Παρισιού σήμερα (τότε πόλη) Sèvres της Γαλλίας η ομώνυμη συνθήκη ανάμεσα σους συμμάχους και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, 22 μήνες μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.

Οι εκπρόσωποι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας

υπογράφουν το διαμελισμό της!

           Η Ελλάδα με την υπογραφή του Πρωθυπουργού της Ελευθερίου Βενιζέλου βρίσκεται ένα βήμα πριν το όνειρο : αν και δεν ικανοποίησε όλες τις επιδιώξεις της (Βόρειο Ήπειρο, Κύπρο, Δωδεκάνησα και, βέβαια, Κωνσταντινούπολη) κέρδισε νησιά ΒΑ Αιγαίου, Ίμβρο, Τένεδο, Ανατολική και Δυτική Θράκη και την περιοχή της Σμύρνης με την προοπτική αυτή να προσαρτηθεί στο ελλαδικό κράτος με δημοψήφισμα πέντε χρόνια μετά (και με την προσδοκία ότι ελληνικός πληθυσμός από τα πέριξ θα συνέρρεε στην ελληνική περιοχή). Η Ελλάδα των δύο ηπείρων (Ευρώπη-Ασία) και των πέντε θαλασσών (Αιγαίο-Ιόνιο-Μεσόγειος-Εύξεινος πόντος-Προποντίδα) ήταν γεγονός.              

            Ο πρωτεργάτης Βενιζέλος δύο μέρες μετά, βέβαια, στο σταθμό της Λυόν δέχτηκε επίθεση από απότακτους αξιωματικούς και τραυματίστηκε- αποτέλεσμα του Εθνικού Διχασμού...  Στην Ελλάδα μέσα σε κλίμα ενθουσιασμού δέχτηκε χρυσό στεφάνι αγριελιάς από τις δημοτικές αρχές της Ελλάδας.

            Η συνθήκη ωστόσο, όπως εύστοχα το διατύπωσε ο γάλλος πρόεδρος Ρ. Πουανκαρέ, ήταν "πιο εύθραυστη από τις πορσελάνες των Σεβρών. Μην αγγίζετε!". Λίγο αργότερα η ιστορική εξέλιξη ανέτρεψε το θετικό κλίμα: μέσα σε μόλις δύο χρόνια και, αφού ο Ε.Βενιζέλος έχασε τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920 παρά το θρίαμβο, η Ελλάδα έζησε την τραγική εξέλιξη στο μικρασιατικό μέτωπο και τη Μικρασιατική Καταστροφή στα τέλη Αυγούστου του 1922. Ο ελληνισμός ζει δραματικές στιγμές. [Όπως είπε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ: «Πώς η Ελλάδα κέρδισε την αυτοκρατορία των ονείρων της ερήμην της και πώς την απέρριψε όταν ξύπνησε»]. Τελικά, έναν ακόμη χρόνο μετά, στις 24 Ιουλίου 1923, υπογράφεται στο Palais de Rumine, κτήριο του Πανεπιστημίου της Λωζάνης, η συνθήκη της Λωζάνης και πάλι από τον Ε. Βενιζέλο, η οποία περιόρισε τον ελληνισμό στο ελλαδικό κράτος και ρυθμίζει μέχρι και σήμερα τις σχέσεις μας με το νέο κεμαλικό κράτος της Τουρκίας που αρχίζει τότε να διαμορφώνεται. Πέρασαν 90 χρόνια...

Για μια μικρή λευκή αχιβάδα...

 Έργο του Μ. Χατζηδάκι πρωτόλειο (1947-8).

Για τις καλοκαιρινές στιγμές... 

(καλύτερες από τα εμφυλιακά εκείνα χρόνια)

Πήλιο 2013 
(πατήστε την εικόνα για να το ακούσετε όλο)

Διακοπές β΄

Κένταυρος, Άνω Βόλος

          Στο βουνό των Κενταύρων, υβριδικών μορφών της μυθολογίας -μισοί άνθρωποι, μισοί άλογα- που ενσαρκώνουν τη βιαιότητα, την κτηνωδία της φύσης και των στοιχείων της, την επικινδυνότητα των καιρικών φαινομένων, όπως φαίνεται από την ιστορία του μοχθηρού κένταυρου Νέσσου και του Ηρακλή. Ωστόσο, ο γνωστότερος κένταυρος του Πηλίου, ο

Χείρων, δάσκαλος του Αχιλλέα, γιος του Κρόνου (μεταμορφωμένου – από κει κληρονόμησε το γονίδιο ο γιος του ο Δίας- σε άλογο) και της νύμφης Φιλύρας (φλαμουριά), συμβόλιζε τη σοφία και την αφθονία της φύσης, τη θεραπεία μέσω των βοτάνων και άλλες σχετικές επιστήμες. 

          Και δεν είναι τυχαίο· η φύση έχει προικίσει το Πήλιο με πλούσια βλάστηση· βουνό δασωμένο με πλήθος δέντρων: από ελιές και οπωροφόρα, μηλιές, κυδωνιές, συκιές, αλλά και πλατάνια, οξιές, καστανιές, ιπποκαστανιές, φλαμουριές κ.α., που πολλές φορές σχηματίζουν σκιερά γεφύρια στο δρόμο σου, ανάσες δροσιάς και σκιάς (ευσκιόφυλλα ξύλα)· νερά τρεχούμενα σε ρέματα, αλλά και σε αυλάκια που περιτρέχουν κελαρύζοντας τους γεμάτους λουλούδια οικισμούς του βουνού, οι οποίοι σαν να ξεφυτρώνουν μέσα στην πυκνή βλάστηση. 

        

Τσιπουράδικο (στον Παγασητικό...)

  Πρόβατα, κατσίκια και γελάδια μυρίζουν και τα βλέπεις στις ποτίστρες, καθώς ανεβαίνεις από την πόλη του Βόλου (μετά τα παραδοσιακά τσίπουρα), περνώντας μέσα από το χιονοδρομικό Αγριόλευκες (στα Χάνια- θαμπές αναμνήσεις επιστρέφουν), με προορισμό την ανατολική πλευρά του βουνού, που δροσίζεται από το Αιγαίο και χαιρετίζει τον ήλιο κάθε ανατολή για να χάσει τα χρώματα της δύσης, αφού αυτός πέφτει από την πλευρά του Παγασητικού. 

Αγ. Μαρίνα Κισσού

Υπέροχα χωριά, με  παλιές εκκλησίες, φουντωτές πρασιές με λουλούδια και πλατάνια, όπως η εκκλησία του Κισσού (Αγία Μαρίνα, ιστορημένη από τον Χιοναδίτη λαϊκό αγιογράφο Παγώνη), η Τσαγκαράδα, το χαμένο και απλωμένο μέσα στο πράσινο χωριό με τις τέσσερεις συνοικίες και τον υπεραιωνόβιο πλάτανο, η Ζαγορά με την πλατανόβρυση (μαρμάρινη σε κορμό πλατάνου). 

Τσαγκαράδα

            Αυτό που ξεχωρίζει όμως το Πήλιο είναι – ειδικά το καλοκαίρι- ο συνδυασμός του πράσινου βουνού και της ασυναγώνιστης θάλασσας. Παραλίες καταπληκτικές, να σε αγκαλιάζουν μέχρι τα βάθη της ύπαρξης, χωρίς να σου προκαλούν δέος από το μέγεθος ή το βάθος, αλλά αγαλλίαση. Να μη θέλει να τις αφήσει κανείς, με τη γαλάζια απεραντοσύνη του ορίζοντα και φόντο καταπράσινες πλαγιές, βράχια με κάπαρες, σπηλιές… 

Θάλασσα...

Μυλοπόταμος

Καβάφης και μεταβολές της ζωής

          Σε αρκετά ποιήματά του ο Αλεξανδρινός πραγματεύεται την ανθρώπινη αντίδραση στις μεταβολές της τύχης και της ζωής. Εδώ δύο διαφορετικές προσεγγίσεις: 

Α)  Ο βασιλεύς Δημήτριος  (1900-1906)

Ὥσπερ οὐ βασιλεύς, ἀλλ’ ὑποκριτής, μεταμφιέννυται χλαμύδα φαιάν ἀντί τῆς τραγικῆς ἐκείνης, καὶ διαλαθὼν ὑπεχώρησεν. Πλουτάρχου, Βίος Δημητρίου.

Σαν τον παραίτησαν οι Μακεδόνες
κι απέδειξαν πως προτιμούν τον Πύρρο
ο βασιλεύς Δημήτριος (μεγάλην
είχε ψυχή) καθόλου –έτσι είπαν-
δεν φέρθηκε σαν βασιλεύς. Επήγε
κ’ έβγαλε τα χρυσά φορέματά του,
και τα ποδήματά του πέταξε
τα ολοπόρφυρα. Με ρούχ’ απλά
ντύθηκε γρήγορα και ξέφυγε.
Κάμνοντας όμοια σαν ηθοποιός
που όταν η παράστασις τελειώσει,
αλλάζει φορεσιά κι απέρχεται.

Β) Όποιος απέτυχε (1894, κρυμμένο)


Όποιος απέτυχε, όποιος ξεπέσει
τι δύσκολο να μάθη της πενίας
την νέα γλώσσα και τους νέους τρόπους.

Εις τ' άθλια ξένα σπίτια πώς θα πάη! -
με τι καρδιά θα περπατεί στον δρόμο
κι όταν στην πόρτα εμπρός βρεθεί που θάβρει
την δύναμι ν' αγγίξει το κουδούνι.
Για του ψωμιού την ποταπήν ανάγκη
και για την στέγη, πώς θα ευχαριστήση!
Πώς θ' αντικρύση ταις ματιαίς ταις κρύαις
που θα τον δείχνουνε που είναι βάρος!
Τα χείλη τα υπερήφανα πώς τώρα
θ' αρχίσουν να ομιλούνε ταπεινά·
και το υψηλό κεφάλι πώς θα σκύψη!
Τα λόγια πώς θ' ακούση που ξεσκίζουν
τ' αυτιά με κάθε λέξι - κ' εν τοσούτω
πρέπει να κάμνης σαν να μην τα νοιώθης
σαν νάσαι απλούς και δεν καταλαμβάνεις.

            Και μια ακόμα περήφανη στάση θα θυμηθούμε στο Ἀπολείπειν ὁ Θεός Ἀντώνιον (προγενέστερη ανάρτηση).

Κ.Π.Κ.: οι Εχθροί

Τον Ύπατο τρεις σοφισταί ήλθαν να χαιρετήσουν.
        Ο Ύπατος τους έβαλε κοντά του να καθίσουν.
        Ευγενικά τους μίλησε. Κ’ έπειτα, φροντίσουν,
        τους είπε, χωρατεύοντας. «Η φήμη φθονερούς
        κάμνει. Συγγράφουν οι αντίζηλοι. Έχετ’ εχθρούς.»
        Aπήντησ’ ένας απ’ τους τρεις με λόγους σοβαρούς.

«Οι τωρινοί μας οι εχθροί δεν θα μας βλάψουνε ποτέ.
Κατόπι θά ’λθουν οι εχθροί μας, οι καινούριοι σοφισταί.
Όταν ημείς, υπέργηροι, θα κείμεθα ελεεινά
και μερικοί θα μπήκαμε στον Άδη. Τα σημερινά
τα λόγια και τα έργα μας αλλόκοτα (και κωμικά
ίσως) θα φαίνονται, γιατί θ’ αλλάξουν τα σοφιστικά,
το ύφος και τας τάσεις οι εχθροί. Όμοια σαν κ’ εμένα,
και σαν κι αυτούς, που τόσο μεταπλάσαμε τα περασμένα.
Όσα ημείς επαραστήσαμεν ωραία και σωστά
θα τ’ αποδείξουν οι εχθροί ανόητα και περιττά
τα ίδια ξαναλέγοντας αλλιώς (χωρίς μεγάλον κόπο).
Καθώς κ’ εμείς τα λόγια τα παλιά είπαμε μ’ άλλον τρόπο.» 

 (1900, κρυμμένο)

Καβάφης : γλυτώσαμ' απ' ελπίδας και προσδοκίας

Όταν ο φύλαξ είδε το φως

(1900, κρυμμένο)

Χειμώνα, καλοκαίρι κάθονταν στην στέγη

των Ατρειδών κ' έβλεπ' ο Φύλαξ. Τώρα λέγει

ευχάριστα. Μακρυά είδε φωτιά ν' ανάβη.

Και χαίρεται· κι' ο κόπος του επίσης παύει.

Είναι επίπονον και νύκτα και ημέρα,

στην ζέστη και στο κρύο να κυττάζης πέρα

το Αραχναίον για φωτιά. Τώρα εφάνη

το επιθυμητόν σημείον. Όταν φθάνει

η ευτυχία δίδει πιο μικρή χαρά

απ' ό,τι προσδοκά κανείς. Πλην καθαρά

τούτο κερδήθηκε: γλυτώσαμ' απ' ελπίδας

και προσδοκίας. Πράγματα εις τους Ατρείδας

πολλά θα γίνουνε. Χωρίς νάναι σοφός

κανείς εικάζει τούτο τώρα που το φως

είδεν ο φύλαξ. Όθεν μη υπερβολή.

Καλό το φως· κι' αυτοί που έρχονται καλοί·

τα λόγια και τα έργα των κι' αυτά καλά.

Και όλα ίσια να ευχόμεθα. Αλλά

το Άργος ειμπορεί χωρίς Ατρείδας να

κάμη. Τα σπίτια δεν είναι παντοτεινά.

Πολλοί βεβαίως θα μιλήσουνε πολλά.

Ημείς ν' ακούμε. Όμως δεν θα μας γελά

το Απαραίτητος, το Μόνος, το Μεγάλος.

Και απαραίτητος, και μόνος, και μεγάλος

αμέσως πάντα βρίσκεται κανένας άλλος.

φρυκτωρίες

Κύπρος - Ρίτσος- Σάμος

Νησὶ πικρό, νησὶ γλυκό, νησὶ τυραγνισμένο

Κάνω τὸν πόνο σου να πῶ καὶ προσκυνῶ καὶ μένω.

Ἐσὺ τῆς θάλασσας ῥυθμός, ὁλάνθιστο κλωνάρι,

πῶς σοῦ μαδήσαν τ΄ἄνθια σου διπλοί,τριπλοὶ βαρβάροι.

Τί θλιβερά ποὺ σεργιανοῦν τριγύρω σου τὰ ψάρια

κ᾿ οἱ ἀντίχριστοι νὰ παίζουνε τὴν τύχη σου στα ζάρια.

Κουράγιο, μικροκόρη μας, ποὺ μᾶς ἐγίνεις μανὰ

ὕμνος καὶ θρῆνος τῆς ζωῆς κι ἀνάστασης καμπάνα.

Γ. Ρίτσος

Καρλόβασι Σάμου, 20. VIII.74. 

Στιγμές εισβολής : Άσε πλέον φωνή μου τον ανέμελο στίχο...

"Στιγμές της εισβολής" 

ποίηση Κώστα Μόντη 
(Πικραινόμενος εν εαυτώ, 1975)

Κερύνεια

Είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η θάλασσα της Κερύνειας,

είναι δύσκολο να πιστέψω

πως μας τους έφερε η αγαπημένη θάλασσα της Κερύνειας. 

 

[...]

Τι γρήγορα που κατάλαβε αυτό το καλοκαίρι

πως ήταν περιττό

και τα μάζεψε κι έφυγε στις μύτες των ποδιών

 

[...]

Ανασήκωσε την πλάτη

κι απόσεισέ τους, Πενταδάχτυλέ μου,

ανασήκωσε την πλάτη

κι απόσεισέ τους.

 

ο τουρκοκρατούμενος Πενταδάκτυλος 
(ξέρουν ότι είναι το αποτύπωμα της παλάμης
 του βυζαντινού Διγενή Ακρίτα;)

(μελοποιήθηκε από τον Μάριο Τόκα)

*

"Κυπριακή συμφωνία" 

του Κύπριου (και Αλεξανδρινού) ποιητή Θεοδόση Πιερίδη, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1956. Αφηγηματικό ποίημα, το οποίο καταγράφει την ιστορική εμπειρία του 1955-59, του αντιαποικιοκρατικού αγώνα. Μελοποιημένο, όμως, δίνει το στίγμα της Κύπρου διαχρονικά.  Ακούστε το εδώ, δυνατά.

 Άσε πλέον φωνή μου τον ανέμελο στίχο

το μεθύσι σου δέσε και τη φλόγα σου κράτα

σφίξε τώρα ζευγάρια την ηχώ με τον ήχο

στρώσε στέρεο το βήμα στράταν ίσια περπάτα

μεγαλόφωνος ύμνος στο φαρί του ας σε πάρει

που ζητά δεξιοσύνη και καλό χαλινάρι

Κι ας μην πουν πως τραγούδι σαν κι αυτό δεν ταιριάζει

τέτοια σκότεινη ώρα που τα στήθια σου πνίγει

λέω εκείνο που μένει και που μόνο θ' αλλάζει

στο καλύτερο πάντα σαν η αγκούσα θα φύγει

γιατί αυτοί θε να φύγουν πες πως κιόλας κινάνε

μα όλα τ' άλλα θα μείνουν και δικά μας θε να 'ναι

Όχι εσάς δε σας θέλει τούτη η γη δε σας ξέρει

όλα εδώ είναι δικά μας τι απ' το κάθε λιθάρι

απ' το χώμα απ' το δέντρο το νερό και τ' αγέρι

το κορμί μας μια στάλα για να γίνει έχει πάρει

η ψυχή μας επήρε μια πνοή απ' το καθένα

όλα εδώ είναι δικά μας μα για σας όλα ξένα

Γιατί εσείς είστε ξένοι κι όσα βάγια αν κρατάτε

τούτη η γη δεν πουλιέται δεν της γίνεστε φίλοι

η πατρίδα είναι μάνα έχει μνήμη θυμάται

απ' τον άγιο της κόρφο ποια βυζάξανε χείλη

κι η γλυκειά μας η Κύπρος ήταν είναι θα μένει

για τα τέκνα της μάνα μα για σας πάντα ξένη

Λογαριάσατε λάθος με το νου σας εμπόροι

δε μετριέται πατρίδα λευτεριά με τον πήχη

κι αν μικρός είναι ο τόπος και το θέλει και μπορεί

τον ασήκωτο βράχο να τον φάει με το νύχι

Τούτη η δίψα δε σβήνει τούτη η μάχη δε παύει

χίλια χρόνια αν περάσουν δεν πεθαίνουμε σκλάβοι!

Εισβολή-Αττίλας

            Στις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου, κάθε πρωί της 2οης Ιουλίου στις 5.30 π.μ. περίπου ακούγονται σειρήνες...
           Από τις 4.35 το πρωί του Σαββάτου 20 Ιουλίου 1974 αρχίζουν οι επιχειρήσεις για την τουρκική εισβολή στο νησί της Κύπρου. Τουρκικά πολεμικά πλοία αποβιβάζουν στρατιωτικές δυνάμεις στην ακτή

«Πέντε Μίλι» δυτικά της Κερύνειας, ενώ τουρκικά αντιτορπιλικά βάλλουν εναντίον στρατιωτικών στόχων και πολεμικά αεροσκάφη εναντίον του αεροδρομίου Λευκωσίας, του στρατοπέδου ΕΛΔΥΚ και άλλων εγκαταστάσεων. Αλεξιπτωτιστές πέφτουν στον τουρκικό θύλακα Λευκωσίας-Κερύνειας και σε άλλες στρατηγικές περιοχές, ενώ παράλληλα με την απόβαση, πραγματοποιείται μεταφορά αλεξιπτωτιστών στις ακτές της Κερύνειας με ελικόπτερα. Η επιχείρηση ονομάστηκε "Αττίλας", από το όνομα του βασιλιά των Ούννων, που έμεινε γνωστός στην ιστορία ως «Μάστιγα του Θεού». Η επιχείρηση δεν ήταν καλά προετοιμασμένη από πλευράς των Τούρκων, όπως ομολογούν, ανενόχλητοι όμως κινήθηκαν! Περισσότερο αιφνιδιασμένη και απροετοίμαστη (και καθησυχαστική τις πρώτες στιγμές!) υπήρξε τόσο η πραξικοπηματική κυβέρνηση της Κύπρου, όσο και η χούντα της Αθήνας...

            Παρά την αναποφασιστικότητα και την απραξία των πολιτικών ηγεσιών Ελλάδας και Κύπρου, οι αξιωματικοί και οι οπλίτες της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ πολέμησαν με απαράμιλλη γενναιότητα,  ακάλυπτοι από αεροπορική υποστήριξη και κάτω από άνισες- σε όλους τους τομείς- συνθήκες, πολλές φορές μοναχικά...

Επιχείρηση "Νίκη"

          Η επιχείρηση "Νίκη" εκτελέστηκε τη νύχτα της 21 προς 22 Ιουλίου 1974, αποτελώντας τη μοναδική αποστολή μεταφοράς ελληνικών ενισχύσεων Ειδικών Δυνάμεων στην Κύπρο κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής. Μετά την ανεπιτυχή απόπειρα αποστολής της Β' Μοίρας Καταδρομών με επιστρατευμένα αεροσκάφη της Ολυμπιακής Αεροπορίας, η Α' Μοίρα Καταδρομών υπό τον Ταγματάρχη Γεώργιο Παπαμελετίου ενημερώνεται πως αντί για τα Δωδεκάνησα θα μεταφερθεί στην Κύπρο, με μεταγωγικά αεροσκάφη Noratlas της Πολεμικής Αεροπορίας. Η ελληνοκυπριακή φρουρά του αεροδρομίου δεν ενημερώνεται έγκαιρα και μόλις τα Noratlas προσεγγίζουν εξαπολύει εναντίον τους σφοδρό αντιαεροπορικό πυρ. Το αποτέλεσμα ήταν η κατάρριψη ενός (Νίκη 4), ενώ άλλα τρία προσγειώθηκαν με σοβαρές ζημιές:  4 αεροπόροι και 29 καταδρομείς σκοτώθηκαν από φίλια πυρά, 10 καταδρομείς τραυματίστηκαν, τελική μάχιμη δύναμη της Α'ΜΚ  279 άνδρες... Θυμάμαι ακόμα της εκπομπές με κάποιους βαθιά τραυματισμένους από την εμπειρία εκείνη...

         Το στρατιωτικό καθεστώς της Αθήνας, αφού έχασε τελείως τον έλεγχο της κατάστασης, αναγκάσθηκε στις 23 Ιουλίου να εγκαταλείψει την εξουσία, την οποία ανέλαβε η «Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας». Παράλληλα, στην Κύπρο καθήκοντα Προέδρου ανέλαβε, λόγω απουσίας του Μακαρίου, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής Γλαύκος Κληρίδης. Οι Τούρκοι συνεχίζουν την προέλαση. Στις 8 Αυγούστου, πυροβολούν κατά μήκος της «πράσινης γραμμής» Λευκωσίας και, στις 10 Αυγούστου, λεηλατούν το λιμάνι της Αμμοχώστου.

Αττίλας ΙΙ

           Ο τουρκικός στρατός, παρά τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, εξαπέλυσε στις 4.35 π.μ. της 14ης Αυγούστου 1974 νέα επίθεση κατά της Κύπρου, γνωστή ως «Αττίλας ΙΙ»: 40.000 άνδρες εφοδιασμένοι με σύγχρονα όπλα και μέσα, περισσότερα από 200 άρματα μάχης και υποστήριξη από την Πολεμική Αεροπορία με 64 αεροσκάφη συνεχώς πάνω από το κυπριακό έδαφος.

           Στις 15 Αυγούστου, οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις προωθήθηκαν προς την Αμμόχωστο και την επομένη καταλήφθηκε και η κωμόπολη Μόρφου. Αψηφώντας προκλητικά τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι Τούρκοι εξακολουθούν να προελαύνουν μέχρι το βράδυ της 16ης Αυγούστου, οπότε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Μπουλέντ Ετσεβίτ ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός. Τα τουρκικά στρατεύματα, κατά την συνήθη τακτική τους, δεν τήρησαν την συμφωνία και συνέχισαν τις επιχειρήσεις τους, έως ότου στις 17 Αυγούστου ολοκλήρωσαν την κατάληψη των στρατηγικών τους στόχων: το 36,3% του κυπριακού εδάφους (σταδιακά οι προωθήσεις των εισβολέων το έκαναν 36,6%) περιήλθε στην κατοχή των Τούρκων. Οι νεκροί (Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες) υπολογίζονται σε 2.000, ενώ αγνοείται η τύχη 1.619 Ελληνοκυπρίων και Ελλαδιτών.

Οι εισβολείς διέπραξαν ανατριχιαστικές και κτηνώδεις πράξεις βίας: απαγωγές και

Έλληνες αιχμάλωτοι

εκτελέσεις άμαχου πληθυσμού, βεβηλώσεις και συλήσεις ιερών ναών και μοναστηριών, βιασμούς γυναικόπαιδων, λεηλασίες σπιτιών και περιουσιών, πολιτιστικών μνημείων. Βιαιοπραγίες διαπράχθηκαν, φυσικά, και από Τουρκοκυπρίους, συνεργάτες των τούρκων στρατιωτών. "Εξυπηρετήσεις" φαίνεται να έκαναν και βρετανοί στρατιώτες...
        Διακόσιες χιλιάδες Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες, περίπου το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού,  εκτοπίστηκαν από το κατεχόμενο βόρειο τμήμα του νησιού, όπου αποτελούσαν το 80% του πληθυσμού. Το 36,6% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας (το βόρειο τμήμα του νησιού που συγκέντρωνε το 70% των πλουτοπαραγωγικών πόρων) βρίσκεται μέχρι σήμερα υπό κατοχή. Από τις περίπου 15.000 Ελληνοκυπρίους που δεν εγκατέλειψαν την Καρπασία σήμερα έχουν μείνει εγκλωβισμένοι περίπου 300 άνθρωποι, στο έλεος...
          Οι λέξεις προδοσία, απόρρητος φάκελος Κύπρου που δεν ανοίγει, είναι λίγες για να δικαιολογήσουν τον πόνο των αμάχων, την πίκρα των στρατιωτών που με λύσσα και αυτοθυσία έβλεπαν πως, παρά τις ορδές των βαρβάρων, μπορούσαν να κρατήσουν το νησί, αν... Η ελληνική αντίσταση κατέρρευσε και τα πεδία της μάχης μεταβάλλονταν και πάλι σε  νέες Θερμοπύλες της ελληνικής ιστορίας. Σε αυτόν το ένα περίπου μήνα πολέμου γράφτηκαν λαμπρές και τραγικές ταυτόχρονα ιστορικές σελίδες, με άγνωστες στους πολλούς λεπτομέρειες, νωπές ακόμα και σήμερα...
          Οι δε αναλήθειες και η τουρκική προπαγάνδα δεν είχαν (και δεν έχουν όρια) :

Αφιέρωμα με οπτικό υλικό και εδώ. Υπάρχουν και αρκετά βίντεο στο youtube.

 *

Μετά την εισβολή

 

Το σπίτι που γεννήθηκα κι ας το πατούν οι ξένοι

στοιχειό είναι και με προσκαλεί ψυχή και με προσμένει

 

(Κωστής Παλαμάς, Τα Παράκαιρα, 1918)

Απόσπασμα από το άρθρο του καθηγητή Χ.Γιαλλουρίδη

(στην εφημερίδα της Κύπρου Ο Φιλελεύθερος , Αύγουστος του 2012)

         "Η Κύπρος υπέστη το 1974 μια πρωτοφανή για την ιστορία της αλλά και τα δεδομένα, τον πολιτισμό και τις πολιτικές συνθήκες της Ευρώπης, προσβολή στην ύπαρξη, την αξιοπρέπεια, την ιστορία, τις παραδόσεις, κυρίως όμως την προοπτική επιβίωσής της. Με τα όσα τραγικά συνέβησαν το 1974, δεν επλήγη μόνο το κύρος της Κύπρου αλλά και η αξιοπρέπεια και η αξιοπιστία του

 ελληνικού κράτους και το κύρος της Ελλάδας ως έθνους και κράτους.  

          Σήμερα καταφέραμε με την ανυπαρξία, την ατολμία, την έλλειψη σχεδιασμού και στρατηγικής, να φέρουμε τα πράγματα σε τέτοιο σημείο που να δημιουργηθεί η πεποίθηση ότι η καταστροφή του 1974 δεν επανορθώνεται, έχει συμβεί δηλαδή το ανεπανόρθωτο. Το χειρότερο είναι ότι μεγαλώνουν νέες γενιές ανθρώπων, και στην Κύπρο, στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο με την εικόνα μιας «ομαλότητας» που επήλθε σταδιακά και οδηγείται ασφαλώς σε νομιμοποίηση και ουσιαστικά σε ολοκλήρωση της ταπείνωσης και της υποταγής του 1974. Για τις νέες γενιές Κυπρίων και Ελλήνων Ελλάδος και διασποράς, η Κύπρος οδηγήθηκε στην εισβολή και την βίαιη αλλαγή της κοινωνικής, πολιτικής και πολιτιστικής της δομής ως ιστορικής συνέχειας, υπέστη ένα βαύτατο πλήγμα και ένα βαθύ τραύμα, πλην όμως οι νέες συνθήκες απορροφήθηκαν, ενσωματώθηκαν, έγιναν αποδεκτές χωρίς ουσιαστική αντίδραση, χωρίς διεκδίκηση, χωρίς αγώνα για την αποκατάσταση της νομιμότητας και της ανάκτησης της ελευθερίας. 


          Η Κύπρος καθεύδει και ο Ελληνισμός συμπαρίσταται...

          Εμείς δεν κάναμε τίποτα. Παραμείναμε καθεύδοντες τα τελευταία 38 χρόνια και αφήσαμε τον χωροχρόνο να αλλάξει τον ρου της ιστορίας, του πολιτισμού, των παραδόσεων της τρισχιλιετούς εικόνας ενός υπερήφανου μέχρι πρόσφατα έθνους. Μήπως έχουμε καταλάβει ότι οι γενιές που έρχονται θα θεωρούν αυτά που έγιναν ως μια προσβλητική, απαξιωτική «ομαλότητα» με την οποία είναι υποχρεωμένοι να ζούν χωρίς την αξιοπρέπεια της ιστορίας τους και χωρίς να είναι περήφανοι για τις γενιές που προϋπήρξαν και που δεν ήταν σε θέση, δεν θέλησαν, δεν μπόρεσαν να υπερασπιστούν το δίκαιο, την ελευθερία,τoν πολιτισμό ενός έθνους, μιας μικρής χώρας, ενός κράτους που από την γένεσή του κουβαλούσε τα κουσούρια και τις αδυναμίες μιας θνησιγενούς πορείας."

           

          Και έκλεινε το άρθρο με απόσπασμα  ποιήματος του Γ. Ρίτσου για τον ηρωικό θάνατο του Γρ. Αυξεντίου. Παραθέτω κι εδώ:

ΤΕΛΕΙΩΣΑΝ πια τα ψέματα – δικά μας και ξένα 

Η φωτιά η παντάνασσα πλησιάζει. Δεν μπορείς πια 

Να ξεχωρίσεις αν καίγεται σκοίνος ή φτέρη ή θυμάρι. Η φωτιά 

πλησιάζει.

Κι όμως πρέπει να προφτάσω να ξεχωρίσω,

Να δω, να υπολογίσω, να σκεφτώ – (για ποιόν; Για μένα;

Για τους άλλους;) Πρέπει.

Μου χρειάζεται πριν απ' το θάνατό μου μια ύστατη γνώση,

η γνώση του θανάτου μου, για να μπορέσω να πεθάνω.

Πίσω και πλάι και πάνω, το φράγμα της πέτρας˙ μπροστά

ένας μικρός ή ο ατελείωτος θάνατος˙ στη μέση

(στη μέση;) εγώ. - Τι είναι ένας άνθρωπος κλεισμένος στη φωτιά και στην πέτρα, που η μόνη του διέξοδος :

Ένας τμηματικός θάνατος ; Πρέπει να τον γνωρίσω.

Δεν προφταίνω.

ΙΣΩΣ και να μπορούσα να γλυτώσω. Ίσως μπορούσα

ν’ αντέξω την καταφρόνια ή την συγγνώμη ή την λησμονιά των

άλλων. Όμως εγώ θα μπορούσα

να λησμονήσω το φως που ονειρευτήκαμε μαζί; κείνο το μέγα

καρδιοχτύπι της σημαίας μας; Θα μπορούσα

να βολευτώ στον ίσκιο μιας γωνιάς με σταυρωμένα τα χέρια γύρω

στα σταυρωμένα γόνατα

σα μνησίκακη, μεμψίμοιρη ή αμέτοχη αράχνη

που πλέκει μόνο με το σάλιο της τα δίχτυα της;

(Γιάννης Ρίτσος, "Αποχαιρετισμός", 1957)

Αποικία...

       Με αφορμή - και εντελώς τυχαία- την έλευση του γερμανού υπουργού Οικονομικών εις τας Αθήνας (μητρόπολη ή αποικία;) αναρτώ το παρακάτω λίαν διδακτικό (ιστορικό) ποίημα του Αλεξανδρινού. Προφητεία, μελέτη της ιστορίας και ιστορική οξυδέρκεια, εικόνες από το μέλλον, τραγική ειρωνεία, ποιος μας κάνει πλάκα; 

Ἐν Mεγάλῃ Ἑλληνικῄ Ἀποικία, 200 π.Χ. 

(1928)

Ὅτι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ’ εὐχήν στήν Ἀποικία
δέν μέν’ ἡ ἐλαχίστη ἀμφιβολία,
καί μ’ όλο πού ὁπωσοῦν τραβοῦμ’ ἐμπρός,
ἴσως, καθώς νομίζουν οὐκ ὀλίγοι, να ἔφθασε ὁ καιρός
νά φέρουμε Πολιτικό Ἀναμορφωτή.

Ὅμως τό πρόσκομμα κ’ ἡ δυσκολία
εἶναι πού κάμνουνε μιά ἱστορία
μεγάλη κάθε πρᾶγμα οἱ Ἀναμορφωταί
αὐτοί. (Εὐτύχημα θα ἦταν ἄν ποτέ
δέν τούς χρειάζονταν κανείς.) Γιά κάθε τί,
γιά τό παραμικρό ρωτοῦνε κ’ ἐξετάζουν,
κ’ εὐθύς στόν νοῦ τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
μέ τήν ἀπαίτησι νά ἐκτελεσθοῦν ἄνευ ἀναβολής.

Ἕχουνε καί μιά κλίσι στές θυσίες.
Παραιτηθεῖτε ἀπό τήν κτήσιν σας ἐκείνη∙
ἡ κατοχή σας εἶν’ ἐπισφαλής:
ἡ τέτοιες κτήσεις ἀκριβῶς βλάπτουν τές Ἀποικίες.
Παραιτηθεῖτε ἀπό τήν πρόσοδον αὐτή,
κι ἀπό τήν ἄλληνα τήν συναφῆ,
κι ἀπό τήν τρίτη τούτην: ὡς συνέπεια φυσική∙
εἶναι μέν οὐσιώδεις, ἀλλά τί νά γίνει;
σας δημιουργοῦν μιά ἐπιβλαβή εὐθύνη.

Κι ὅσο στόν ἔλεγχό τους προχωροῦνε,
βρίσκουν καί βρίσκουν περιττά, καί νά παυθοῦν ζητοῦνε∙
πράγματα πού ὅμως δύσκολα τά καταργεῖ κανείς.

Κι ὅταν, μέ τό καλό, τελειώσουνε τήν ἐργασία,
κι ὁρίσαντες και περικόψαντες τό πᾶν λεπτομερῶς,
ἀπέλθουν, παίρνοντας καί τήν δικαία μισθοδοσία,
νά δοῦμε τί ἀπομένει πιά, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική. –

Ἴσως δέν ἔφθασεν ἀκόμη ὁ καιρός.
Να μή βιαζόμεθα∙ εἶν’ ἐπικίνδυνον πρᾶγμα ἡ βία.
Τά πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Ἔχει ἄτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, ἡ Ἀποικία.
Ὅμως υπάρχει τί τό ἀνθρώπινον χωρίς ἀτέλεια;
Καί τέλος πάντων, νά, τραβούμ’ ἐμπρός.

 (Στο ιστορικοφανές αυτό ποίημα ο Κ.Π. Καβάφης σχολιάζει τις εξωτερικές επεμβάσεις και τις αντιδράσεις/σκέψεις που προκαλούν σε μια καταδικασμένη - σε κάθε περίπτωση- πολιτεία/αποικία. Πάσα ομοιότητα με σημερινά πράγματα...χμ...)

Αντιγραφή

            Οι "αγιογραφίες" δε μου αρέσουν. Τον καθηγητή αρχαιολογίας, ακαδημαϊκό Σπύρο Ιακωβίδη δεν τον γνώριζα ως άνθρωπο ούτε ως επιστήμονα, παρά το πλούσιο βιογραφικό του και τη συμβολή του. Ο ίδιος συμμετείχε και στη συγκλονιστική επιχείρηση διάσωσης των ελληνικών αρχαιοτήτων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μαουσείου (φωτό) στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, εθελοντικά ως νεαρός φοιτητής αρχαιολογίας τότε.

πηγή

Γνωρίζω τη σύζυγό του, εξαίρετη Ελληνίδα λογοτέχνη, κυρία Αθηνά Κακούρη μέσα από τα μυθιστορήματά της Πριμαρόλια και Θέκλη, που μας μεταφέρουν συναρπαστικά την ατμόσφαιρα των αρχών του 20ου αιώνα (ειδικά το δεύτερο, με θέμα τη μεγαλειώδη περίοδο των Βαλκανικών-τόσο υποτιμημένη στην Ελλάδα). Εκτιμώ αρκετές από τις απόψεις της, τη σοβαρότητά της, περισσότερο όμως παρατηρώ πόσο χαρακτηριστική είναι για το ήθος η κίνηση του σώματος, η άρθρωση και το περιεχόμενο των λόγων. Όπως και του αείμνηστου συζύγου της (από σπάνιες συνεντεύξεις του). Αυτή η ευγένεια σταδιακά εκλείπει... Αντιγράφω παρακάτω τα λόγια από μια συνεργάτη του καθηγητή, που διάβασα πρόσφατα. Μια αλγεινή διαπίστωση για τον ελλαδικό βίο (κοινωνικό, επιστημονικό, πολιτικό και λοιπά και λοιπά...) :

αποφάσισα να καταγράψω κάποιες σκέψεις δικές μου σήμερα εδώ, όχι χωρίς λόγο, αλλά γιατί πιστεύω ότι άνθρωποι σαν τον καθηγητή Ιακωβίδη αντιπροσωπεύουν μια γενιά που χάθηκε ανεπιστρεπτί, ένα υψηλό ηθικό πρότυπο που βαθμηδόν απορρίφθηκε ως περιττό από την νεοελληνική κοινωνία, όταν επικράτησε το θράσος ως σημαντικότερο της ευγένειας. Πηγή: www.lifo.gr

αποφάσισα να καταγράψω κάποιες σκέψεις δικές μου σήμερα εδώ, όχι χωρίς λόγο, αλλά γιατί πιστεύω ότι άνθρωποι σαν τον καθηγητή Ιακωβίδη αντιπροσωπεύουν μια γενιά που χάθηκε ανεπιστρεπτί, ένα υψηλό ηθικό πρότυπο που βαθμηδόν απορρίφθηκε ως περιττό από την νεοελληνική κοινωνία, όταν επικράτησε το θράσος ως σημαντικότερο της ευγένειας. Πηγή: www.lifo.gr

" αποφάσισα να καταγράψω κάποιες σκέψεις δικές μου σήμερα εδώ, όχι χωρίς λόγο, αλλά γιατί πιστεύω ότι άνθρωποι σαν τον καθηγητή Ιακωβίδη αντιπροσωπεύουν μια γενιά που χάθηκε ανεπιστρεπτί, ένα υψηλό ηθικό πρότυπο που βαθμηδόν απορρίφθηκε ως περιττό από την νεοελληνική κοινωνία, όταν επικράτησε το θράσος ως σημαντικότερο της ευγένειας."

πηγή (και περισσότερα στοιχεία)

αφηγείται τη συγκλονιστική διάσωση των ελληνικών αρχαιοτήτων στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην οποία συμμετείχε ο ίδιος εθελοντικά ως νεαρός φοιτητής αρχαιολογίας. Πηγή: www.lifo

ο μαύρος Ιούλιος της Κύπρου...

9 Ιουλίου 1821

            Ο αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, Φιλικός, μαζί με κληρικούς και προύχοντες του νησιού, απαγχονίζεται.  

Πάντα η σελίδα αυτή της ιστορίας τονίζεται 
στις σχολικές μας γιορτές της εθνικής Παλιγγενεσίας

       Ο εθνικός ποιητής της Κύπρου Βασίλης Μιχαηλίδης (1849-1917) συνέθεσε ένα μακροσκελές ποίημα με τίτλο «Η 9η Ιουλίου 1821 εν Λευκωσία Κύπρου» με δεκαπεντασύλλαβους στίχους σε 24 ραψωδίες στην κυπριακή διάλεκτο με τα γεγονότα. Από αυτό το γνωστό απόσπασμα που συμπυκνώνει το βάθος του Ελληνισμού (από τη στιχομυθία με τον Τούρκο διοικητή Κιόρογλου): 

(18) - Πίσκοπε, γιὼ τὴν γνώμημ μου ποττὲ δὲν τὴν ἀλλάσσω,
κι᾽ ὅσα κι ἂν πῇς μέθ᾽ θαρευτῇς πῶς ἔν νὰ σοῦ πιστέψω
ἔχω στὸν νοῦν μου, πίσκοπε, νὰ σφάξω, νὰ κρεμμάσω,
κι ἂν ἠμπορῶ ποῦ τοὺς ρωμηοὺς τὴν Κύπρον νὰ πατρέψω
κι' ακόμα ἂν ἠμπόρηα τὸν κόσμον νὰ γυρίσω,
ἔθεν νὰ σφάξω τοὺς ρωμηοὺς ψυχὴν νὰ μὲν ἀφήσω!
- Ἡ ρωμηοσύνη ἔν φυλὴ συνώκαιρη τοῦ κόσμου,
κανένας δὲν εὑρέθηκεν γιὰ νὰ τὴν ἠξηλείψῃ
κανένας γιατὶ σκέπει την ποὺ τ᾽ ἅψη ὁ Θεός μου
ἡ Ρωμηοσύνη ἔν νὰ χαθῇ, ὅντας ὁ κόσμος λείψῃ!

(19) Σφάξε μας οὕλλους, κι' ἄς γενῇ τὸ γαῖμαμ μας αὐλάκιν,
κάμε τὸν κόσμον μακελειὸν καὶ τοὺς ρωμηοὺς τραούλλια
ἀμμά ξερε πὼς ὕλαντρον ὅντας κοπῇ καβάκιν
τριγύρου του πετάσονται τρακόσια παραπούλλια....»

Και λίγο πριν το- ποιητικό- τέλος:

(54) Τότες, Ἀρχιεπίσκοπος ἐψήλωσεν τὸ δεῖν του
στὸν οὐρανόν, κι' ἐφάνησαν τὰ μμάδκια του κλαμένα.
ἐφάνην πῶς ἐπόνησεν ποῦ μέσα στὴν ψυχήν του,
κ᾽ εἶπεν τα τοῦν᾽ τα δκυὸ λόγια μὲ δκυὸ χείλη καμένα:
«Θεὲ ποὺ νάκραν δὲν ἔχεις ποττὲ στὴν καλωσύνην
λυπήθου μας καὶ δόσε πκιὸν χαρὰν στὴν Ρωμηοσύνην.»

*

15 Ιουλίου 1974  (πριν από 39 χρόνια)

        Η Χούντα των Αθηνών (Ιωαννίδη), ο αμερικανικός παράγοντας, η ΕΟΚΑ Β΄ στις 8.20 το πρωί κινούνται εναντίον του προεδρικού μεγάρου με σκοπό τη δολοφονία του προέδρου Μακάριου, οποίος διαφεύγει. Το διάγγελμά του από ραδιοφωνικό σταθμό Πάφου στη μία το μεσημέρι ηχεί : "Ελληνικέ Κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος. Είμαι εκείνος τον οποίον συ εξέλεξες διά να είναι ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν... " Στρατιωτικός νόμος. Κάθε χρόνο ηχούν στην Κύπρο το πρωί σειρήνες. Και τα χειρότερα ακολούθησαν...

Ιούλιος

ο ηλίανθος σποριάζει

      Ή Αλωνάρης (πόσα αλώνια εγκαταλελειμμένα πια βρίσκει ο προσεκτικός παρατηρητής στα ελληνικά χωριά!), ή Αϊλιάτης από τη γιορτή του προφήτη Ηλία και άλλες πολλές ονομασίες σχετικές με γιορτές και αγροτικές εργασίες (αμπέλου κυρίως). Ο πιο ζεστός κατά κανόνα:  επύρωνε θείος Ιούλιος μήνας (Κ.Π.Καβάφης).
    
       Ο πέμπτος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου, αρχική ονομασία Quintilis, μετονομάστηκε σε Ιούλιο προς τιμήν του Ιουλίου Καίσαρα μετά τη δολοφονία του το 44 π.Χ., επειδή είχε γεννηθεί το μήνα αυτό (μάλλον το 101 π.Χ.). Δείτε λεπτομέρειες στο σχετικό αφιέρωμα "Ιούλιος", Επτά Ημέρες της εφ. "Καθημερινή".

Ιάσμων κάνιστρα... (Κ.Π. Καβάφης)

     Στο αρχαίο αθηναϊκό ημερολόγιο τα μέσα του Ιουλίου συμπίπτουν με το τέλος του έτους : την τελευταία μέρα του μήνα Σκιροφοριώνα (περίπου 15 Ιουλίου) γινόταν θυσία στο Δία Σωτήρα και την Αθηνά Σώτειρα στην Αρχαία Αγορά. Ο πρώτος μήνας του αττικού πολιτικού και θρησκευτικού έτους που μόλις ξεκινούσε ήταν ο Εκατομβαιών.
     

ο δυόσμος με τα μωβ ανοιχτά άνθη

      Τα φυτά του "κρεμαστού κηπαρίου" μας (4ος όροφος) βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη...

οι ντομάτες κοκκίνισαν...

         Στις 9 Ιουλίου τιμάται η μνήμη του αγίου Μιχαήλ Μπακνανά του κηπουρού, ο οποίος υπήρξε νεομάρτυρας που αποκεφαλίστηκε στους στύλους του Ολυμπίου Διός το 1771 λίγο μετά τα Ορλωφικά, σε ηλικία περίπου 18 ετών, αναφωνώντας "χτύπα για την πίστη". 

              Ήταν ένας φτωχός κηπουρός που μετέφερε κοπριά και τα προϊόντα του με ένα γαϊδουράκι και ζούσε στη συνοικία της Βλασσαρούς (ομώνυμη εκκλησία μέσα στην αρχαία αγορά των Αθηνών, κατεδαφισμένη σήμερα). 

οδός Επωνύμων και η εκκλησία : 7-7-1931 (από το αρχείο της Αμερικανικής Σχολής Κ.Σ)

         Αναφέρεται στο Νέον Μαρτυρολόγιον του αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, ο οποίος  τιμάται σήμερα (με συγκεχυμένες ημερομηνίες, όμως).