Παραμονή του νέου σωτηρίου έτους 2014

Καθώς το 2013 - έστω και συμβατικά- τελειώνει, εικόνες από την Αθήνα 
τις τελευταίες ημέρες του...

τη χθεσινή ηλιόλουστη ημέρα

η τελευταία πιο μουντή και κάπως μελαγχολική ημέρα...

 *
Κάλαντα σήμερα, παραμονή πρωτοχρονιάς:

Και η φύση στολίζει τα δέντρα της!
Τατόι 2013

Αρχιμηνιά κι αρχή χρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά

  *

Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία

 *

Αρχιμηνιά κι αρχή χρονιά, πρώτη Ιανουαρίου

αρχή που βγήκε ο Χριστός, τ' Αγίου Βασιλείου

*

Εν αναμονή της Πρωτοχρονιάς, μια πικρή διαπίστωση του Α. Παπαδιαμάντη και μια προειδοποίηση προς όλους μας για αναθεώρηση - το καλεί και η ημέρα, πέρα από την εορταστική της διάσταση και έξαψη.

 Έτη Πολλά, 
όπως ήταν η πατροπαράδοτη ευχή- και πιο λαϊκά, Σπολλάτη.

*

ΤΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ ΔΩΡΑ

 *

     Ξένος τοῦ κόσμου καὶ τῆς σαρκός, κατῆλθε τὴν παραμονὴν ἀπὸ τὰ ὕψη, συστείλας τὰς πτέρυγας ὅπως τὰς κρύπτῃ, θεῖος ἄγγελος. Ἔφερε δῶρα ἀπὸ τὰ ἄνω βασίλεια διὰ νὰ φιλεύσῃ τοὺς κατοίκους τῆς πρωτευούσης. Ἦτον ὁ καλὸς ἄγγελος τῆς πόλεως.

     Ἐκράτει εἰς τὴν χεῖρα ἓν ἄστρον καὶ ἐπὶ τοῦ στέρνου του ἔπαλλε ζωὴ καὶ δύναμις, καὶ ἀπὸ τὸ στόμα του ἐξήρχετο πνοὴ θείας γαλήνης. Τὰ τρία ταῦτα δῶρα ἤθελε νὰ μεταδώσῃ εἰς ὅλους ὅσοι προθύμως τὰ δέχονται.
      Εἰσῆλθεν ἐν πρώτοις εἰς ἓν ἀρχοντικὸν μέγαρον. Εἶδεν ἐκεῖ τὸ ψεῦδος καὶ τὴν σεμνοτυφίαν, τὴν ἀνίαν καὶ τὸ ἀνωφελὲς τῆς ζωῆς ζωγραφισμένα εἰς τὰ πρόσωπα τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικός, καὶ ἤκουσε τὰ δύο τεκνία νὰ ψελλίζωσι λέξεις εἰς ἄγνωστον γλῶσσαν. Ὁ Ἄγγελος ἐπῆρε τὰ τρία οὐράνια δῶρά του, καὶ ἔφυγε τρέχων ἐκεῖθεν.
      Ἐπῆγεν εἰς τὴν καλύβην πτωχοῦ ἀνθρώπου. Ὁ ἀνὴρ ἔλειπεν ὅλην τὴν ἑσπέραν εἰς τὴν ταβέρναν. Ἡ γυνὴ ἐπροσπάθει ν᾿ ἀποκοιμίσῃ μὲ ὀλίγον ξηρὸν ἄρτον τὰ πέντε τέκνα, βλασφημοῦσα ἅμα τὴν ὥραν ποὺ εἶχεν ὑπανδρευθῆ. Τὰ μεσάνυχτα ἐπέστρεψεν ὁ σύζυγός της· αὐτὴ τὸν ὕβρισε νευρικὴ μὲ φωνὴν ὀξεῖαν, ἐκεῖνος τὴν ἔδειρε μὲ τὴν ράβδον τὴν ὀζώδη, καὶ μετ᾿ ὀλίγον οἱ δύο ἐπλάγιασαν χωρὶς νὰ κάμουν τὴν προσευχήν των, καὶ ἤρχισαν νὰ ροχαλίζουν μὲ βαρεῖς τόνους. Ἔφυγεν ἐκεῖθεν ὁ Ἄγγελος.

Δεκέλεια - Τατόι

       Μέρα ηλιόλουστη, ευκαιρία για εξόρμηση στη φύση, τόσο κοντά στην Αθήνα, τόσο μακριά από τον αστικό ιστό. Στον αρχαίο δήμο Δεκελείας, στα πρώην βασιλικά ανάκτορα/κτήματα Τατοΐου. Προσπερνώντας την αεροπορική βάση Δεκέλειας προς Βαρυμπό(μ)πη συναντάμε την πρώτη "είσοδο" , αρκετά μακριά από τον πυρήνα του κτήματος εξασφαλίζοντας, έτσι, την ευκαιρία για μεγάααλη βόλτα (τρίωρη+).

       Το κτήμα κάπως πιο προσεγμένο (ωραία παγκάκια, ενημερωτικές πινακίδες). Κόσμος αρκετός : οικογένειες, πεζοπόροι, φιλόζωοι, ποδηλάτες (ευγένεια φυσιολατρών: άγνωστοι χαιρετιόμασταν εγκάρδια). Πόσο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί αυτός ο πνεύμονας πρασίνου ως μνημείο φυσιολατρικό, αλλά και ιστορικό (αναμφίβολα, παρά τις ιδεολογικές αγκυλώσεις).

Ο αέρας, το πράσινο από τον απέραντο πευκώνα, 

τα κούμαρα, οι τρικουκιές...

Κούμαρα: γλυκύτατα

μανιτάρια, εδώ το "αυτί του Ιούδα"

Τα παλιά κτήρια, το βουστάσιο, 

τα ταφικά μνημεία, το μαυσωλείο, ο κοιμητηριακός ναός.

βουστάσιο...

...με χαριτωμένη λεπτομέρεια
στον ανεμοδείκτη, μια αγελάδα!

...με πλήθος τάφων μέσα στο δάσος

Το κεντρικό λιβάδι με κιόσκι και παγκάκια, 

ένας από τους χώρους αναψυχής

Ήχοι, πουλιά, θροΐσματα, μυρωδιές ρητίνης και δροσιάς. 

Μια ωραία φυσιολατρική άσκηση σώματος και ψυχής. 

Είσοδος με το φυλάκιο

Στην επιστροφή κάποιος είχε ανάψει
το καντηλάκι...

φυγή...

Σήμερα, μαζί με τη σύναξη της Παναγίας, 
 τιμάται και η φυγή του νεογέννητου Χριστού στην Αίγυπτο. 

Κυνηγημένος, πρόσφυγας, σε κίνδυνο... 

Αφιερωμένο στο χριστιανικό πληθυσμό της Συρίας, 
πάλαι ποτέ χριστιανικού κέντρου, που χειμάζεται...

Χριστούγεννα

      Παραμονή της εορτής των Χριστουγέννων: "ἡ γλυκύτατη καὶ συγκινητικωτάτη, καὶ διὰ τοῦτο ἀνέκαθεν ἐθεωρήθη ὡς οἰκογενειακὴ κατ’ ἐξοχὴν ἑορτή", σύμφωνα με τον ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ (ψευδώνυμο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, Εφημερίς 25-12-1887).

Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος, 1906

Με ένα διήγημα του Σκιαθίτη κοσμοκαλόγερου ας προετοιμαστούμε 

για τη νύχτα αυτή και τη μεγάλη εορτή (πατήστε για να το διαβάσετε) : 

Στο Χριστό στο κάστρο.

Στο Χριστό στο κάστρο, Σκιάθος

Και μαζί με τις ευχές ένα ποιητικό αντιχάρισμα :

Νά ’μουν τοῦ σταύλου ἕν’ ἄχυρο, ἕνα φτωχὸ κομμάτι,

τὴν ὥρα π’ ἄνοιξ’ ὁ Χριστὸς στὸν ἥλιο του τὸ μάτι!

Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς

Η Αθηνά στον Πειραιά

      Πειραιάς, το επίνειο της Αθήνας που έγινε πόλη (σε πολεοδομικό σχέδιο του κορυφαίου πολεοδόμου από τη Μίλητο Ιπποδάμου ) επί Θεμιστοκλή, ο οποίος αξιολόγησε ορθά τη σημασία των τριών φυσικών λιμανιών Ζέας, Μουνιχίας, Κανθάρου. Στην ελώδη εκβολή (αλίπεδον) του Κηφισού ποταμού, μια άγονη χερσόνησος που ήταν μάλλον νησί παλαιότερα. Το εξαιρετικό Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης, δίπλα στο αρχαίο θέατρο Ζέας, σε όχι τόσο κεντρικό σημείο, με μάλλον λίγους επισκέπτες, κρυμμένο αλλά με σπουδαία εκθέματα. (Πόσο άσχημα φερόμαστε στον πολιτισμό μας...)

Λιμάνι Ζέας

μεγάλου ύψους στήλη
άγαμου πολεμιστή

με υπέροχα διατηρημένο
μπλε λουλακί

στήλη με ονόματα πολεμιστών
 (πιθανώς)

Έντονο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιτύμβιες στήλες (από την  ευρύτερη περιοχή), κάποιες με ιδιαίτερα στοιχεία.

      Η αίθουσα με τα χάλκινα : απρόσμενο εύρημα το 1959. Σε μια αρχαία αποθήκη είχαν κρυφτεί χάλκινα αγάλματα για μη δηωθούν από το ρωμαίο στρατηγό Σύλλα το 86 π.Χ. και, τελικά, να έρθουν στο φως αιώνες μετά.

Το εξαιρετικής τέχνης άγαλμα της Αθηνάς

Όπως έγινε και το 1940 με τους θησαυρούς του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου ενόψει της γερμανικής λαίλαπας...

Φορτίο από ναυάγιο 2ου αιώνα μ.Χ. με ανάγλυφα αττικού εργαστηρίου. Ενδιαφέρον, καθώς ανευρέθησαν πολλαπλοί όμοιοι πίνακες (εκτίθενται διπλοί στο μουσείο) που προορίζονταν για εξαγωγή.

η αρπαγή της Ιόλης από τον Ηρακλή

          Υπερμεγέθη εκθέματα (αδριάντες) ρωμαϊκά και εκθέματα από τη μυκηναϊκή εποχή συνυπάρχουν σε ένα αξιοπρεπές αλλά άγνωστο στους πολλούς μουσείο.

το "μάτι" και το έμβολο-όπλο που είχαν
 οι αθηναϊκές τριήρεις

μυκηναϊκό ρυτό γουρουνάκι

      Για όσους δεν μπορούν να το επισκεφθούν υπάρχει η ηλεκτρονική έκδοση των εκθεμάτων του Μουσείου, προσφορά του Ιδρύματος Λάτση  Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς. 

Τα στοιχειώδη...

      

τα στοιχειώδη

     Μια μισάνοιχτη πόρτα φωτός μας χωρίζει από "τα στοιχειώδη", τα απολύτως αναγκαία, αλλά ταυτόχρονα τα επαρκή και ικανά να ορίσουν εκ νέου το χαμένο μέτρο στα ζητούμενα του ανθρώπου: "λίγο φαΐ, νερό να ευπρεπιστούμε, ένα κατάλυμα, μια πόρτα ανοιχτή". Πρόκειται για την έκθεση σειράς νέων έργων τέχνης του ζωγράφου Χ. Μποκόρου με αυτόν τον καίριο, απλό αλλά εύγλωττο τίτλο.

τρεχούμενο νερό, σαπούνι, καθρέφτης, πετσέτα: άλλος άνθρωπος...

φρέσκο κρεμμύδι, φασολάδα, ψωμί κι ελιές, κρασάκι, φρούτα:
να στυλωθούμε

πού να γείρουμε να ξαποστάσουμε:
η ξέστρωτη κουβέρτα δηλώνει την απούσα παρουσία

το ταπεινό χαμομηλάκι... φυτικό στρώμα για να ξαπλώσουμε καταγής

η φωτεινή χαραμάδα:
η πόρτα προς τα στοιχειώδη

     Επιφάνεια εργασίας τα σανίδια από ορεινές γέφυρες, προορισμένα να ενώνουν τους ανθρώπους, να τους εξασφαλίζουν τη μετάβαση και την επικοινωνία. Η στενότητα και το μήκος των έργων επισημαίνουν τη στενότητα και το μήκος της οδού που διαβαίνουμε ως την απέναντι όχθη. Τα πεπατημένα ξύλα, ανακαλούν το πλήθος των αγνώστων που τα περπάτησαν. Πάνω τους η ζωγραφική, επιμελημένο σήμα απ’ το πέρασμά μας, αντιστέκεται στη ζωή που μας δαπανά αδαπάνητη... (σχόλια καλλιτέχνη). 
     Η έκθεση είναι μικρή, αλλά υποβλητική και φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη- κτήριο Πειραιώς.

(πηγή η ιστοσελίδα του ζωγράφου Χ. Μποκόρου, που σχολιάζει και επενδύει με υπέροχες σκέψεις τα έργα του)
Υ.Γ. 23/12: Εικονική περιήγηση στην έκθεση εδώ.

Χειμερινό ηλιοστάσιο 2013

Χ. Μποκόρος, 2013
(πηγή)

                Σήμερα στις 7:04 το πρωί (ώρα Ελλάδος) περάσαμε στο χειμερινό ηλιοστάσιο, επίσημα εισήλθαμε στην εποχή του χειμώνα. Έξω έχει ήδη απλώσει τα μαύρα πέπλα της η μεγαλύτερη νύχτα του έτους. Από αύριο, όμως, θα αρχίσει - επιτέλους- και πάλι η μέρα να μεγαλώνει...  Για τη νύχτα αυτή μια ζωγραφική εικόνα του Χ. Μποκόρου συνοδευμένη από στίχους του Ρ. Ταγκόρ :

Για να ενθαρρύνει το ντροπαλό κερί μου
Η νύχτα η απέραντη ανάβει όλα της τ΄αστέρια...

Κ.Π. Καβάφης - εργασία β΄ γυμνασίου

Κ.Π.Καβάφης
έργο Γ. Κόρδη

           Με αφορμή το ποίημα "Θερμοπύλες" του Κ.Π.Καβάφη στο εγχειρίδιο της Β΄ Γυμνασίου θα εκπονήσουμε μια συνθετική εργασία. Μοιράστηκαν στα παιδιά ειδικά επιλεγμένα για την ηλικία τους ποιήματα- από τα φιλοσοφικά, διδακτικά, ιστορικά/ψευδοϊστορικά του ποιητή- και ζητήθηκε η επεξεργασία τους (θέμα/νόημα, γλώσσα, ύφος, πραγματολογικά/ιστορικά στοιχεία) και να εμπνευστούν από αυτά (δημιουργική γραφή, εικαστική απόδοση, καλλιγράφημα). Δύσκολη η προσπέλαση των νοημάτων, αλλά πιστεύω κάτι θα κερδίσουν. Το ζητούμενο είναι να μην ψάξουν οι μαθητές να βρουν έτοιμες αναλύσεις (τους αποθάρρυνα σχετικά), αλλά να μπορέσουν να στοχαστούν και να προβληματιστούν οι ίδιοι πάνω στα ζητήματα που θίγει ο ποιητής.
          Δόθηκε προσεκτικά επιλεγμένη βιβλιογραφία για να συνταχθεί ένα χρονολόγιο της ζωής του ποιητή, όπου θα ενταχθούν και τα ποιήματα που επεξεργαζόμαστε, και διάφορες εικόνες/φωτογραφίες (με τις αντίστοιχες πηγές, για να μην πελαγοδρομούν οι μαθητές στο διαδίκτυο). Μια ειδική πτυχή της μελέτης μας θα είναι και η έμπνευση του ποιητή από το έπος της Ιλιάδας που διδάσκονται οι μαθητές στη Β' τάξη. Ειδικά για το ζήτημα αυτό δόθηκαν οι εξής οδηγίες: στα σχετικά ποιήματα (βλ. σχετική ανάρτηση εδώ) θα αναζητηθεί η πηγή έμπνευσης του Κ.Π.Καβάφη στο ίδιο το έπος της Ιλιάδας, ώστε να βρεθούν οι στίχοι - μεταφρασμένοι, αλλά και αυτούσιοι στα αρχαία ελληνικά (από αυτή την ιστοσελίδα ) - και να σχολιαστεί το κάθε ποίημα. Τα ποιήματα είναι τα εξής : 

1. Τρώες (ραψωδίες Σ , Φ, Χ )
   
2. Τα Άλογα του Aχιλλέως  (ραψωδία Ρ )
3. Η Κηδεία του Σαρπηδόνος  (ραψωδία Π )
4. Πριάμου Nυκτοπορία (ραψωδία Ω )

            Αφού συγκεντρώσουμε τις διαπιστώσεις από τη μελέτη μας, θα διαμορφώσουμε - ελπίζουμε - τη σχετική παρουσίαση, διανθισμένη με απαγγελίες, μελοποιήσεις, δικά μας έργα, συμπεράσματα. Ίδωμεν.

Υ.Γ. Δόθηκαν προς επεξεργασία τα εξής ποιήματα:

Che fece .... il gran rifiuto (1901), Κεριά (1893-1899), Τελειωμένα  (1911), Πάρθεν (1921), Τείχη (1897), Σοφοὶ δὲ προσιόντων (1896, 1899, 1915), Ἡ σατραπεία (1905,1910), Ὅσο μπορεῖς (1905, 1913), Φωνές (1894-1904), Δέησις (1896-98), Ἐν Mεγάλῃ Ἑλληνικῄ Ἀποικία, 200 π.Χ. (1928), Όταν ο φύλαξ είδε το φως (1900) , Μονοτονία (1898, 1908), Οι Εχθροί (1900), Όποιος απέτυχε (1894), Ηγεμών εκ Δυτικής Λιβύης (1928), Ο βασιλεύς Δημήτριος  (1900-1906), Το πιόνι (1894),  Θερμοπύλες (1901-1903), Ἰθάκη  (1910), Ἀπολείπειν ὁ Θεός Ἀντώνιον (1911),  Τα Παράθυρα (1897, 1903), Μελαγχολία του Ιάσονος Κλεάνδρου· ποιητού εν Kομμαγηνή· 595 μ.X. (1918, 1921), Η πόλις (1910), Ἐν Σπάρτη (1928), Περιμένοντας τους βαρβάρους (1898), Η διορία του Νέρωνος (1918), Υπέρ της Αχαϊκής Συμπολιτείας πολεμήσαντες (1922).

Επίδοση βαθμών Α΄ τριμήνου

      

Πολλές συζητήσεις, αγωνίες (μαθητριών κυρίως), συνομιλία με κηδεμόνες και μαθητές, αξιολόγηση, αποτίμηση προσπαθειών, υποσχέσεις για την επίδοση το τρέχον (β΄) τρίμηνο... 

Καλή συνέχεια και δύναμη για καλύτερη απόδοση σε όλους μας!

Ιδανικές μορφές κι αγαπημένες...

        Απόσπασμα παραφρασμένο από το ποίημα "Φωνές" του Κ. Π. Καβάφη (δείτε τη σχετική ανάρτηση) ως τίτλος μιας ευφάνταστα οργανωμένης έκθεσης με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννηση και τα 80 από το θάνατο του ιδιαίτερου και ενδιαφέροντος Έλληνα ποιητή, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, στο μέγαρο Σταθάτου, ένα εξαιρετικό νεοκλασσικό της Αθήνας, του οποίου το εσωτερικό διαμορφώθηκε με το ποίημα στους τοίχους από το χειρόγραφο του ποιητή. 

Εξαιρετική έκθεση και ευκαιρία γνωριμίας ή μέθεξης, σύμφωνα με τους επιμελητές της έκθεσης, με την ποίηση του Καβάφη.

«Ιδανικές "μορφές" κι αγαπημένες-Εικονογραφώντας ποιήματα του Καβάφη» :  67 αρχαία αντικείμενα, πλαισιώνουν 27 επιλεγμένα καβαφικά ποιήματα (μυθολογικά, ιστορικά, επιτύμβια ψευδοϊστορικά), τα οποία σε στοίβες μπροστά από τα εκθέματα μπορούν οι επισκέπτες να πάρουν, να διαβάσουν το σχετικό ποίημα και, φεύγοντας, να έχουν μια ωραιότατη ποιητική συλλογή- όπως αυτές που διένεμε ο ποιητής εν ζωή;- με κάποια στοιχεία βιογραφικά του ποιητή. Για όσους γνωρίζουμε καλά την ποίηση του Καβάφη- και δε χρειαζόταν καν να διαβάσουμε το ποίημα- ήταν ένα ευχάριστο παιχνίδι...

 Και η τελευταία ενότητα με το ποίημα Στην εκκλησία και βυζαντινά εκθέματα : 

η κοίμηση του Αγίου Νικολάου που γιορτάζει σήμερα.

*

Χρόνια πολλά στους εορτάζοντες φίλους, το Πολεμικό Ναυτικό της πατρίδας μας 

(ΜΕΓΑ ΤΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΚΡΑΤΟΣ, Θουκυδίδης) και τους ναυτικούς. Καλές θάλασσες...

Νικολοβάρβαρα 2013

    Ο Δεκέμβριος είναι γεμάτος από γιορτές του ορθόδοξου χριστιανικού εορτολογίου, αλλά και πλούσιος σε λαογραφικά στοιχεία, ήθη και έθιμα.  
    Και πρώτα-πρώτα τα "Νικολοβάρβαρα , το τριήμερο 4-5-6 Δεκεμβρίου, η γιορτή της  Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Αγίου Νικολάου αντίστοιχα.
    Σήμερα 4 Δεκεμβρίου γιορτάζει η  Αγία Βαρβάρα, προστάτιδα της πόλης της Δράμας, όπου στο ομώνυμο πάρκο οι πιστοί άφηναν ένα καραβάκι με κεράκι στα νερά του, 

Η Αγία Βαρβάρα και η Δράμα (πηγή),
έργο Κ.Κουγιουμτζή

αλλά και προστάτιδα του πυροβολικού 

 (εξού και οι παραδοσιακοί λουκουμάδες, σαν οβίδες), 

με ρητό στο έμβλημα "ΙΣΧΥΣ ΔΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΕΩΣ"

Γνωστή είναι και η παραδοσιακή παρασκευή από σιτάρι, σταφίδες και ξηρούς καρπούς με το όνομα βαρβάρα, κυρίως στη Θράκη.  Αρμένιοι, αλλά και στην Τουρκία παρασκευάζουν κάτι σχετικό, τον ασουρέ. Διαβάστε λεπτομέρειες εδώ (απ΄όπου και η φωτογραφία).

Καβάφης : "μαθηματικά"

Κ.Π. Καβάφης "γεωμετρικός" (πηγή εικόνας)

*

Πρόσθεσις

(1897)

Aν ευτυχής ή δυστυχής είμαι δεν εξετάζω.
Πλην ένα πράγμα με χαράν στον νου μου πάντα βάζω —
που στην μεγάλη πρόσθεσι (την πρόσθεσί των που μισώ)
που έχει τόσους αριθμούς, δεν είμ’ εγώ εκεί
απ’ τες πολλές μονάδες μια. Μες στ’ ολικό ποσό
δεν αριθμήθηκα. Κι αυτή η χαρά μ’ αρκεί.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης

100 χρόνια Ένωση

... από τη επίσημη ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα,  

1η Δεκεμβρίου 1913

Το αίτημα των Κρητών : Ένωσις ή Θάνατος

Στο κάστρο Φιρκά των Χανίων έγινε η επίσημη έπαρση της ελληνικής σημαίας, 

μετά από χρόνια σκλαβιάς (ενετοκρατία, οθωμανοκρατία), αγώνων, 
αλλά και συμμετοχής των Κρητών στους εθνικούς αγώνες.

Χρόνια Πολλά στην Κρήτη και την πατρίδα μας, σε όλους μας !

Μπορείτε να δείτε μια ενδιαφέρουσα παραγωγή του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών "Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος"  εδώ . Υπάρχει και κινηματογραφικό αρχείο εδώ .