Πέμπτη 20 Νοεμβρίου 2014

Απορίες (2)

Ο ρόλος της παρένθεσης σε μία πρόταση/περίοδο λόγου: 
μια λέξη ή φράση σε παρένθεση προσδιορίζει, συμπληρώνει, επεξηγεί, αναλύει τα προηγούμενα (κυρίως) και μπορεί να παραλειφθεί χωρίς να αλλάξει το νόημα της περιόδου (βλ. Γραμματική , σ. 25). Μια άλλη χρήση μόλις έγραψα: σε παρένθεση μπαίνουν οι παραπομπές σε βιβλία, έργα, ονόματα συγγραφέων κλπ. Μερικές φορές τίθενται ολόκληρες προτάσεις σε παρένθεση (παρενθετικές προτάσεις) οι οποίες αποτελούν σχόλιο. Επειδή, ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση δεν πρόκειται για απλώς συμπληρωματική πληροφορία, αλλά κάτι πιο σημαντικό, χρησιμοποιούμε συνήθως τη διπλή παύλα (- -).
Παραδείγματα :
  1. Μια σειρά επώδυνων οικονομικών μέτρων (αύξηση φορολογίας, τιμολογίων νερού, ρεύματος κ.α.) έχει εξαντλήσει τους πολίτες.
  2. Η χρήση της παρένθεσης αφορά τα σημεία στίξης (βλ. Γραμματική , σ. 25).
  3. Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες... (Γ. Σεφέρης)
  4. Η διαδικασία των εξετάσεων - απορώ γιατί τις φοβάσαι - δε μου φαίνεται τόσο δύσκολη.
     ή  Η διαδικασία των εξετάσεων (απορώ γιατί τις φοβάσαι) δε μου φαίνεται τόσο δύσκολη.
Σημείωση: Καλό είναι στην έκθεση να αποφεύγεται η συχνή χρήση των παρενθέσεων, αλλά να εντάσσεται το υλικό και οι πληροφορίες μέσα στο κείμενο (με συνδετικές/διαρθωτικές λέξεις, χρήση υποτακτικής σύνδεσης και προτάσεων με ολοκληρωμένο νόημα).

Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2014

Τη ια΄ του αυτού μηνός...

... μνήμη της τελευτής του ποιητού Γ. Ρίτσου (1990, σε ηλικία 81 ετών).

Θυμάμαι τις ωραίες εργασίες - που μπορούσαν δηλαδή να είναι και ακόμα καλύτερες χμμμμ... (τη γλυτώσατε φέτος...) 
*

Και ένα ποιητικό "όστρακο"  (από τη συλλογή Καπνισμένο Τσουκάλι):

Καὶ νὰ ἀδελφέ μου ποὺ μάθαμε νὰ κουβεντιάζουμε ἥσυχα κι ἁπλά.
Καταλαβαινόμαστε τώρα, δὲν χρειάζονται περισσότερα.
Κι αὔριο λέω θὰ γίνουμε ἀκόμα πιὸ ἁπλοί.
Θὰ βροῦμε αὐτὰ τὰ λόγια ποὺ παίρνουνε τὸ ἴδιο βάρος
σ᾿ ὅλες τὶς καρδιές, σ᾿ ὅλα τὰ χείλη.
Ἔτσι νὰ λέμε πιὰ τὰ σύκα-σύκα καὶ τὴ σκάφη-σκάφη.
Κι ἔτσι ποὺ νὰ χαμογελᾶνε οἱ ἄλλοι καὶ νὰ λένε,
«Τέτοια ποιήματα, σοῦ φτιάχνουμε ἑκατὸ τὴν ὥρα.»
Αὐτὸ θέλουμε κι ἐμεῖς.
Γιατὶ ἐμεῖς δὲν τραγουδᾶμε γιὰ νὰ ξεχωρίσουμε ἀδελφέ μου ἀπ᾿ τὸν κόσμο.
Ἐμεῖς τραγουδᾶμε γιὰ νὰ σμίξουμε τὸν κόσμο.

...ἔχεις ἀκόμη νὰ κλάψεις πολὺ
ὥσπου νὰ μάθεις τὸν κόσμο νὰ γελάει.

Ακούστε το μελοποιημένο:

Και διαβάστε και το αφιέρωμα από τη σελίδα ενός εξαίρετου ανθρώπου εδώ.

*

Σήμερα μνήμη των Αγίων Μηνά, Βίκτωρος, Βικεντίου.
Γιορτάζει το Ηράκλειο Κρήτης τον πολιούχο του άγιο Μηνά.

Σάββατο 1 Νοεμβρίου 2014

Νοέμβριος 2014

Καλό μήνα...
(μια φωτογραφία και ένα ποιητικό "όστρακο")

Μυθιστόρημα ΙΗ΄


Λυπούμαι γιατί άφησα να περάσει ένα πλατύ ποτάμι 
            μέσα από τα δάχτυλά μου   
χωρίς να πιω ούτε μια στάλα.
(Γ. Σεφέρης)